Algemene Beschouwingen van de VVD-fractie inzake de begroting van 2016
Burgemeester, Griffier, Raadsleden, Collegeleden, Ambtenaren en toeschouwers op de tribune en achter het scherm.
Vz. We leven tegenwoordig in een turbulente tijd met ontwikkelingen van grote maatschappelijke impact en daar zijn we ons als VVD zeer bewust van. De tegenstellingen in meningen in de samenleving lijken steeds groter te worden. En dat in een land als Nederland welke op het gebied van veiligheid, gezondheidszorg en sociale voorzieningen toch bij de beste landen ter wereld behoort. De economie klimt weer voorzichtig uit het dal en het welzijnsgevoel van de burger is over het algemeen hier ook goed te noemen. Echter we moeten zeker scherp opletten dat teveel optimisme leidt tot de grote uitgaven gebaseerd op de economische perspectieven. De spaarpot is leeg en derhalve vinden wij als VVD dat terughoudendheid met uitgaven is geboden, want de rekening moet niet naar de toekomst worden doorgeschoven. De algemene middelen zijn niet een onuitputtelijke bron om financiële gaten mee te dichten.
Of worden we onzeker van alle berichtgeving over het ‘ergste van het ergste nieuws’ dat ons elke minuut bereikt. Of worden we onzeker door onze eigen gevoelens van aan de ene kant barmhartigheid en aan de andere kant het gevoel van de schijnbaar onbeheersbaarheid van de grote wereldproblemen.
Vz. Als we nog even over onze schouder kijken naar het afgelopen jaar dan wil ik toch een paar zaken eruit pakken. Ten eerste de uitvoering van de 3 D’s. De VVD vindt dat de ambtenaren van Opsterland deze lastige taak in de korte tijd die er was adequaat en goed heeft opgepakt om deze monsterklus zo goed als mogelijk te laten verlopen, complimenten hiervoor. Ook de betrokkenheid van de raad in de nieuwe ontwikkelingen via een klankbordgroep heeft de VVD als zeer positief ervaren. Echter de financiële risico’s die met deze decentralisaties naar de gemeente zijn toegekomen zijn lastig in te schatten en zijn derhalve risicovol; voorzichtigheid met uitgaven om mogelijke tekorten in de budgetten op te vangen is geboden!
Onder tropische temperaturen in juli is toch eindelijk het Polderhoofdkanaal geopend. Een feestelijk gebeuren en tegelijk een opluchting dat dit grote en dure project van meer dan 20 miljoen euro, is afgerond. Het ‘kealle swier’ om alle procedures op groen te krijgen maar ‘tijd en geduld’ hebben uiteindelijk een prachtige aanvulling op de waterrecreatie in Fryslân gegeven en een grote plus voor de dorpen De Veenhoop en Nij Beets. Het is nu de beurt aan de ondernemers om de verwachte werkgelegenheid effecten in te vullen.
Echter een onderzoek door de rekenkamer naar dit project ondersteunen wij van harte ter lering voor de toekomst.
Met het vaststellen van de Omgevingsvisie 2015 – 2030 hebben we vastgelegd wat we willen behouden en welke ruimte we kunnen bieden aan nieuwe initiatieven en ontwikkelingen. Zeker voor onze ondernemers geeft dat mogelijkheden om hun ambities waar te maken in Opsterland.
Vz. Vorig jaar is er raadsbreed een VVD-motie aangenomen om BHS-onderwijs, Ondernemers en Overheid bij elkaar te brengen en te stimuleren dat opleidingen aan sluiten bij de behoefte van ondernemingen. Dat heeft er in geresulteerd dat op vrijdag 9 september er een 440 leerlingen van groep 7 en 8 van basisscholen in Opsterland op de BHS zijn geweest waar zij via een live-verbinding met astronaut André Kuiper geïnformeerd werden over het grote ferskaat aan toepassingen van techniek. Op zaterdag hielden vijf techniek bedrijven in Gorredijk een open dag waar 120 kinderen met ouders kennis maakten met de moderne techniek toepassingen. Het succes heeft in ieder geval er al toe heeft geleidt dat er een vervolg op dit initiatief komt. De VVD vindt het belangrijk om te investeren in kwalitatief goed vooruitstrevend onderwijs tezamen met het bedrijfsleven.
Vz. Het vluchtelingenvraagstuk loopt tegenwoordig als een rode draad door de samenleving van Nederland. Maar als we het mondiaal bekijken is het een even groot vraagstuk geworden als: klimaat, vrede en veiligheid. Volgens de UNHCR zijn er voor het eerst na de tweede Wereldoorlog meer dan 50 miljoen mensen op de vlucht. De VVD vindt dat vluchtelingen die de Nederlandse grens passeren moeten worden opgevangen. Een mens moet op straat de nacht niet hoeven door te brengen. Dat is voor de korte termijn onze humanitaire plicht. Tegelijk moet er een stevig Europees beleid komen die samen met de Verenigde Naties het beleid maken voor vluchtelingen opvang in de regio waar een conflict is. Het probleem moet bij de bron worden opgepakt. Dat houdt in dat er naast ‘bed, bad en brood’ ook gezorgd moet worden voor onderwijs, zorg, werk en veiligheid in de vluchtelingenkampen. Om dit te bekostigen zal de Nederlandse overheid haar budgetten voor ontwikkelingssamenwerking hieraan moeten besteden. De VVD heeft kort geleden een verzoek gedaan aan de agendacommissie om het vluchtelingenopvang-vraagstuk op de agenda te krijgen van raad. De VVD vindt dat er een discussie in de raad moet komen om te peilen wat de politiek in Opsterland vindt van het vraagstuk vluchtelingenopvang. Naar aanleiding van de motie die de raad op 7 april heeft aangenomen, met het verzoek aan het college om met locaties of terreinen te komen die geschikt zijn voor tijdelijke opvang, zal op korte termijn een politieke reactie moeten komen, zodat de burgers van Opsterland ook weten waar zij aan toe zijn. Duidelijkheid en een goede communicatie voorafgaand aan voldongen feiten zijn essentieel voor draagvlak bij de burgers in de gemeente.
Vz. De begroting ’16 heeft toch wel een merkwaardig voortraject. Dit voorjaar is er klankbordgroep van raadsfracties gevormd om betrokken te zijn bij de grote bezuinigingen die opliepen van ruim € 800.000.- in 2016 naar € 1.700.000.- in 2018. De tijd van ‘kaasschaven’ zou verleden tijd zijn. In september zijn met een groots opgezette campagne drie avonden georganiseerd waar burgers, vertegenwoordigers van verenigingen en instellingen konden meedenken en praten over de keuze uit 4 bezuinigingenscenario’s. Uiteindelijk blijkt door een rekenfout van het college de bezuinigingen voor dit jaar maar de helft te zijn. Dus weg alle inspanningen van burgers en raad. Enkele tienduizenden euro’s lichter en hup we gaan weer een jaar kaasschaven en het college gaat volgend jaar weer hopen op de groen licht om de precariobelasting van € 1.600.000.-, te mogen gebruiken om de gaten de begroting te dichten. De precariobelasting is netto ruim 50 euro per inwoner belastinggeld die de burger via de netwerkbeheerder Liander al betaald aan de gemeente Opsterland. De inningskosten komen daar nog overheen. De VVD vindt dit geen consistent beleid. Het is niet transparant en ondemocratisch. Het college stelt voor om de OZB verhoging te compenseren met een verlaging van de rioolheffing van 19 euro omdat de afschrijvingskosten lager kunnen zijn door een langere levensduur. Een prima zaak want we hadden ook al eens afgesproken dat de rioolheffing kostendekkend zou moeten zijn. Daarom is het niet terecht om deze verlaging van de rioolheffing nu te gebruiken om de OZB- verhoging te compenseren. Door het op deze wijze voor te stellen worden de agrariërs en burgers ion het buitengebied opgezadeld met een verhoging van de OZB die niet verrekend kan worden met de rioolheffing aangezien zij daar niet op aangesloten zijn. De VVD vindt het niet kunnen dat een deel van de inwoners van Opsterland de portemonnee moet trekken om de uitgaven van de gemeente te kunnen betalen. Dit zeker gezien de uitgaven van ca. € 23.000.000.- aan het Polderhoofdkanaal en de jaarlijkse onderhoudskosten van € 65.000.-, is dit volgens de VVD niet uit te leggen aan de mensen die de rekening moeten betalen.
Vz. De VVD ontvangt steeds vaker reacties van mensen die zich ergeren en verbazen over het ontbreken van berm onderhoud en het ‘hekkelafval’ dat in de bermen blijft liggen. Dat geeft op den duur een onhoudbare situatie door ophoping van afval en struikengroei op plaatsen die zelfs de verkeersveiligheid in gevaar kunnen brengen. Omdat er een pilot loopt om het hekkelen van bermsloten door boeren te laten doen die aangrenzende percelen gebruiken, zou de pilot uitgebreid kunnen worden door hen ook de betreffende bermen te laten maaien. De VVD zal daarvoor een motie indienen waarin het college wordt verzocht om met een duurzame oplossing te komen voor wat betreft berm en sloot onderhoud, om zo kosten voor de gemeente te besparen en de overlast van de burgers te beperken. Wellicht kunnen ervaringen in de gemeenten Ooststellingwerf en Heerenveen daarbij van pas komen.
Vz. Het programma wonen en werken bevat en aantal zaken die de VVD aanspreken. Ten eerste om het initiatief te stimuleren van een ondernemersfonds dat gevoed gaat worden door reclamebelasting in te voeren in Gorredijk. Op zich zijn we tegen nieuwe belastingen maar het doel heiligt de middelen in dit geval omdat het alleen ingevoerd gaat worden bij voldoende draagvlak bij de ondernemers en volledig ten goede komt aan de ondernemers.
Voorts is de VVD ingenomen met de toezegging van de wethouder om het onderzoek naar draagvlak voor een regionale denktank over economische ontwikkelingen, op de streekagenda te krijgen. Naar onze mening heeft een denktank het meeste effect als de vijf gemeenten in Zuidoost Fryslân dat gezamenlijk oppakken. De drie O’s, Ondernemers, Onderwijs en Overheid kunnen zich dan richten op thema’s als Opleidingen, Innovatie, Specialisatie en nieuwe Markten aanboren.
Vz. In de begroting ’16 wordt herhaalde malen gesproken over de OWO samenwerking. De VVD vraagt zich af of er geen sprake is van struisvogelpolitiek, wel woorden maar geen daden die leiden tot een nadere samenwerking. De VVD is zeer kritisch over de houding van Opsterland die ondanks de aanbevelingen de “Code Samen” weer een startnotitie laat opstellen waarin de uitgangspunten van de raad ten aanzien van een bestuurlijke visie op de OWO samenwerking. VVD Opsterland wil op korte termijn dat het college nu eens hom of kuit kiest. In deze begroting wordt een jaarlijkse kostenpost van ca. € 250.000.- aan OWO samenwerking begroot, dit zijn forse kosten waar tot op heden gen rendement tegenover staat. Wat de VVD betreft gaan we in eerste instantie over tot het opstellen van een duidelijke gezamenlijke politiek-bestuurlijke visie op de OWO samenwerking. Wat en hoe willen we bereiken. De VVD denkt dat een ambtelijke en een bestuurlijke visie veel efficiency kan behalen. Omdat te bereiken zal politieke moed en visie nodig zijn. Op deze wijze snijden we ook in ons eigen vlees en hoeven we niet alle noodzakelijke bezuinigingen bij de burgers op hun bord te leggen om de begroting voor de lange termijn sluitend te krijgen.
Vz. Met deze Algemene Beschouwing heeft de VVD een bijdrage willen leveren aan de discussie in de raad, hoe de VVD aankijkt tegen het nieuwe politieke jaar 2016 in Opsterland. Laat de raad onder uw aanvoering naar onze burgers in Opsterland zien hoe wij op basis van respect met elkaar omgaan om de noodzakelijk financiële beslissingen in 2016 te kunnen en moeten nemen. Wellicht slagen wij er met elkaar in om in deze onzekere tijd in ieder geval in Opsterland duidelijk te zijn. De VVD doet daar graag aan mee.
De VVD-fractie Opsterland
Fractievoorzitter Hielke de Vries