Voorzitter, griffier, raadsleden, college, ambtenaren en andere belangstellenden.
Voorzitter dit is alweer het laatste jaar van deze raadsperiode ’14-’18 en dan past het ook om te beginnen met terugkijken. Vanaf 2008 dat ik in deze raad de VVD-fractie vertegenwoordig hebben we te maken gehad met een financiële crisis. Elk jaar moest er worden bezuinigd om de begroting sluitend te krijgen. Op zich niet verkeerd om de uitgaven van de gemeente onder druk van de begroting de kerntaken te herbenoemen en op bijzaken te bezuinigen. De inzet van reserves was nodig om projecten mogelijk te maken om de leefbaarheid en werkgelegenheid te bevorderen. Er is in die crisistijd fors ingeteerd op de reserves en dat is ook niet erg omdat verantwoordt te doen omdat ze daar uiteindelijk ook voor zijn bedoeld. Het was een tijd van om ‘bruggen te slaan’, om in deze moeilijke tijd te door te komen. Nederland en ook Opsterland hebben grote hervormingen doorgevoerd op het terrein van het Sociaal Domein. Een mega klus en daar heeft ons ‘Gemeentehuis’ grote inspanningen voor geleverd. We zijn er nog niet en we zullen kritisch blijven maar hebben vertrouwen in de voortgang. Hulde aan onze ambtenaren en dank voor de open informatie en discussie!
Voorzitter helaas hebben we ook in deze raadsperiode weer een integriteit- kwestie gehad met wederom een Opsterlands Belang in de negatieve hoofdrol. Het heeft het aanzien van de politiek in Opsterland grote schade aangebracht. Wat de VVD-fractie verder steeds meer opvalt is de conflicthouding tussen burger en gemeente. De burger ervaart een formele houding van de gemeente in diverse kwesties, die resulteren in hogere juridische bijstandskosten. Dat is volgens de VVD een vreemde tegendraadse ontwikkeling. De kreet “Kreft fan de Mienskip” zou toch iets anders mogen bevroeden. Ik noem een paar voorbeelden waar het mis is gegaan of dreigt mis te gaan. Bij de uitbreiding van Talant worden de belangen van individuele burgers terzijde geschoven. De perikelen rond het Polderhaadkanaal, de VVD-fractie vindt dat er een ultieme mediation-poging gedaan moet worden om tot een vergelijk te komen. De uitritten op de Fontein waar de bewoners het idee hebben dat hun vastgelegde belangen terzijde werden gelegd. En voorzitter als klap op de vuurpijl de 1300 handtekeningen van Gorredijkster inwoners die graag de MFA De Skâns op de huidige locatie wilden behouden en vinden dat De Skâns op huidige locatie, ook zonder de sport nog best 40 jaar mee kan. Al met al een aantal voorbeelden waarvan de VVD-fractie vindt dat burger(s) ervaren dat de gemeente er kennelijk niet voor hen is en maar de gemeente ervoor zichzelf is. Kort geleden ervoer de VVD-fractie dat zelfs de motie van 3 juli jl. over de bestuurlijke en financiële haalbaarheid van het project MFA De Skâns/ basisschool Tibets/ meer jaren plan vernieuwbouw BHS niet de eis van om op 1 september klaar te zijn, niet heeft gehaal, en daardoor concludeert dat de raadsvoorstellen van 2015 niet uitvoerbaar blijken te zijn. Kennelijk neemt het college de raad niet serieus genoeg door zelf maar te bepalen dat men meer tijd nodig heeft en daarom de deadline van 1 september maar doodleuk opschuift. Voorzitter Ik noem dit punt nog eens omdat wij als VVD-fractie vaak met het college mee willen denken en daarom zich veelal pragmatisch opstelt. Maar in dit dossier is de loyaliteit-grens fors overschreden. De VVD-fractie blijft bij haar oude standpunt om De Skâns op haar huidige locatie te laten blijven! De sport concentreren op Kortezwaag, een nieuwe basisschool op de locatie Trimbeets en een meerjarenplan voor vernieuwbouw van de BHS. Zo kom je tenminste tegemoet aan de wens van Gorredijk en het onderwijs. Nu kunnen enkele raadsleden van Opsterlands Belang wel in Gorredijk roeptoeteren dat de huidige Skâns wel kan blijven. Nou voorzitter de VVD-fractie gaat volgende week in de raadsvergadering, samen met andere fracties een actuele motie indienen om De Skâns op huidige locatie te behouden.
Trouwens De VVD-fractie maakt zich ook grote zorgen over de goede naam van ‘gastvrijheid’ die De Skâns had opgebouwd in de afgelopen decennia maar nu te grabbel lijkt te worden gegooid door nieuwe exploitant.
Voorzitter na terug te hebben gekeken weten we ook waar we staan, kunnen we de koers bepalen waar we nu naar toe willen sturen. Daar is ook een visie voor nodig om nu nog onzichtbare dingen te kunnen zien. Alhoewel er zijn ook liberalen die visie vergelijken met een olifant, die je het uitzicht op de toekomst belemmerd. Het kan verkeren! Maar VZ. Het gaat economisch een stuk beter en we hebben daarom “Vertrouwen in de Toekomst”, nietwaar. Maar dit college en raad hebben hun houdbaarheid datum van 21 maart 2018 in het zicht. Wellicht komen er nieuwe mensen en een andere verdeling van de beschikbare zetels in de raad. Je mag niet over het graf heen regeren maar een aantal thema’s zullen de komende jaren nadrukkelijk op de raadsagenda komen. Ten eerste het milieu. De theoloog Johannes Calvijn zei eens: “Laten zij die in overvloed leven eraan denken dat zij omgeven zijn met doornen en laten ze goed oppassen dat ze er niet door worden geprikt”. Voorzitter het lijkt er sterk op dat prikken van doornen zich nu al gaat manifesteren met de snelle opwarming van de aarde. Het besef begint te komen dat er wat moet gebeuren met onze energie slurpende samenleving met veel uitstoot van broeigassen te transformeren naar fossiele brandstof-vrije -wereld. Het klimaatakkoord van Parijs 2050 wat twee jaar geleden door 195 landen is getekend, zal ook voor Opsterland veel impact krijgen op haar beleid op de diverse terreinen van bijvoorbeeld huisvesting, vervoer en gemeentebedrijf. De VVD vindt dan ook dat de gemeente Opsterland nu reeds moet beginnen om een transitie in een beleidsnota moet voorstellen waar de uitstoot van broeigassen waarvan CO2 de meest bekende is, snel maar verantwoordt moet worden gereduceerd. De gemeente Opsterland heeft ook een voortrekkers en voorbeeldfunctie naar inwoners en bedrijven. Ik noem verantwoordt reduceren in het bijzonder omdat we moeten voorkomen dat we allerlei desinvesteringen moeten plegen, maar de stip op de horizon van 2050 is gezet. John Manard Keynes beweerde eens: “In the long way we are all dead”, dat is wel waar maar op de ‘long way’ is er ook weer een volgende generatie geboren (of groeit er aan te komen) en dat zal ook nog wel even doorgaan mogen we gevoeglijk aannemen. Daarom hebben wij een rentmeester-plicht, hier zoals we hier vandaag weer beslissingen voor ‘morgen’ gaan nemen, een bijzondere plicht om een leefbare ‘aardwereld’ over te houden en door te geven. De VVD-fractie zal hierover straks een motie indienen.
Voorzitter bij de VVD-fractie bekruipt het gevoel dat de OWO-samenwerking een nieuwe impuls nodig heeft om de vaart erin te houden, dan houdt je druk op het roer en dat is goed want kun je ook koers houden. Na 21 maart is het dan ook verstandig om de samenwerking weer te voorzien van nieuw elan. De VVD-fractie zou graag zien dat het stedelijk gebied Heerenveen en Drachten ook deel uit gaan maken van de samenwerking.
Voorzitter bij het thema ‘Bestuur’ in de Begroting ’18, wil de VVD-fractie een punt maken over de Dienstverlening. Een zeer belangrijk onderdeel voor de verhouding burger en overheid. In een verzorgingsstaat als Nederland met veel diensten aan burgers en soms complexe regelgeving, hoort een excellente dienstverlening. Dat mag de burger ook verlangen van onze overheid. Het staat zelfs in het coalitieakkoord van OB, CDA en CU. Echter in het kader van bezuinigingen is in 2016 terug geschaald naar adequate dienstverlening. Er is nog één balie open en de telefonische openingstijden zijn ook beperkt, tussen de middag en na 4 uur, tijdens de avondopenstelling en op vrijdagmiddag is men meer niet bereikbaar. Uit de klantmonitor blijkt Opsterland tegen het landelijk gemiddelde een lagere waarderingsscore heeft voor ’openingstijden’ zowel de balie als de telefonie. (Balie: 7.2 tegen landelijk gemiddelde 7.4, telefonie: 7.1 tegen 7.6. Ook de wachttijden bij de balie, scoort Opsterland lager dan het landelijk gemiddelde, 7.9 tegen het landelijk gemiddelde van 8.0. De kwaliteit van de medewerkers scoort op diverse aspecten hoger dan landelijk wat de matige waardering van openingstijden en wachttijden compenseert. De VVD is overigens het van harte eens met het streven naar meer digitale producten en dienstverlening middels voorlichting over online dienstverlening en informatie. Echter fysieke dienstverlening zal voorlopig nog blijven en zal ook het keurmerk excellent blijvend nodig hebben en verdienen. Derhalve stelt de VVD voor om met een amendement om de wachttijden bij de balie te verkorten door weer twee balies open te hebben. ( Uit reacties in enquêtes over wacht- en openingstijden komt deze wens ook naar voren)
Voorzitter een ander belangrijk punt voor de VVD-fractie is de aanleg van glasvezel in de zogenaamde ‘WITTE’-gebieden. Eindelijk zal het dan gebeuren om het buitengebied en daar heeft Opsterland veel van, te ontsluiten met de aanleg van glasvezel om bedrijven en particulieren de mogelijkheid te bieden aangesloten te worden op snel internet. De VVD-fractie vindt dat deze ‘voorziening ‘even nodig en belangrijk is dan gas, water en elektrisch. Zeker als Opsterland pretendeert dat een moderne plattelandsgemeente te zijn en het wonen en werken zo belangrijk is voor de aankleding van het variërende groene landschap. Als binnen de mogelijkheden au passant de grijze gebieden in het kader van werk met werk maken ook nog mee kunnen doen zou het college een boppeslach kunnen maken. De VVD-fractie zou een voorziening onder voorwaarden, om het voor iedereen mogelijk te maken mee te doen met de aansluiting van glasvezel in de WITTE en de eventueel ook de GRIJZE- gebieden. We wachten af hoe straks het definitieve ‘Friese’ aanpak eruit komt te zien.
Voorzitter wat voor de VVD-fractie ook zwaar weegt is de aandacht voor onze lokale economie en werkgelegenheid. De VVD-fractie constateert dat er de afgelopen decennia er wel 1000 arbeidsplaatsen zijn verdwenen in Gorredijk. Het college is er bij lange na niet in geslaagd om andere werkgelegenheid naar Gorredijk te halen om dat te compenseren. Wij vinden daarom dat een beleid over werkgelegenheid en economie, gemeente overstijgend is , om daadwerkelijk van belang te kunnen zijn. Een ander aspect is dat er meer innovatieve ontwikkelingen nodig zijn om uiteindelijk de Klimaatdoelen van Parijs 2050 te halen. De VVD-fractie pleit er dan ook voor regionaal een “Innovatie prijs” in te stellen die ten doel heeft om de klimaatdoelen te halen, we zullen daar straks een motie over indienen.
Voorzitter vorig jaar heeft de VVD-fractie al eens in een opiniërend artikel in de LC gepleit voor het opnieuw uit de kast halen van de plannen voor een “Hogesnelheidsspoorlijn’ van Groningen, Drachten, Heerenveen naar de Randstad. Zodoende kunnen mensen hier blijven wonen en kunnen gaan werken in de Randstad. We lezen steeds vaker dat deze plannen weer actueler worden. Het zou een goede zaak zijn dat het college deze plannen in de Streekagenda opnemen.
VZ. In mijn 1800 woorden heb ik namens de VVD-fractie een schouwing gedaan van ‘verleden, heden en toekomst’ zoals wij dat zien. Een bekende kunstschilder Sjoerd de Vries zei eens “Ik heb heimwee naar de toekomst”. Daar kunnen wij het van harte mee eens zijn. Voorzitter De VVD-fractie prijst zich gelukkig dat wij een liberaal sausje mogen gieten over alles wat hier in dit ‘huis van de democratie’ wordt besproken en beslist. De VVD -fractie gaat graag met deze raad in debat om uiteindelijk met elkaar de lijnen uit te zetten voor 2018.
Namens de VVD-fractie
Fv. Hielke de Vries
Langezwaag